Sunday, February 20, 2011

حرف ü

بيست و نهمين حرف الفباي توركي آزربايجاني اين حرف صدا دار مي باشد كه در زبان فارسي وجود ندارد و

علامت قراردادي اش در رسم الخط عربي ( اوˇ ) مي باشد .

املاء و معاني لغات پُركاربرد ومصطلح در زبان توركي آزربايجاني شامل حرف ü در جدول زير آمده هست :

سه ماهه

Üçaylıq

سه پايه

Üçayaq

سه

Üç

سه بُعدي

Üçölçülü

يك سوم ، ثلث

Üçdəbir

مثلث

Üçgül

سه گوشه ، سه ضلعي ، داراي سه زاويه

Üçbucaqlı

براي ، بخاطر ، بدليل

Üçün

قدرت

Güc

انگور

Üzüm

شنا كردن ، متأسف كردن ، ناراحت كردن

Üzmək

ستاره پروين ، ثريا

Ülkər

نا اميد ، ناكام

Ümidsiz

آرزو ، تقاضا ، اميد

Ümid

بي صدا،ناشناخته

Ünsüz

مصوت ، مشهور

Ünlü

صدا ، شهرت

Ün

قلب ، دل ، مركز

Ürək

دلير ، جسور

Ürəkli

بيهوشي ، ضعف

Ürəkkeçmə

يكدل ، همدل

Ürəkbir

شهر اسكو

Üskü

رميدگي ، ترس ، واهمه

Ürkü

رميدن ، فرار كردن ، ترسيدن

Ürkmək

كره اسب مادة دو ساله

Ürkə

بالا ، روي ، فوق ، قوه ( رياضي ) ، توان

Üst

غالب آمدن ، برتر شدن

Üstələmək

عمل جمع در رياضيات

Üstəgəlmə

علامت جمع ، بعلاوه

Üstəgəl

برتر ، مقدم

Üstün

روپوش ، سرپوش ، واقع در بالا

Üstlük

علاوه ، اضافه

Üstəlik

روباز

Üstüaçıq

رويهم ، در مجموع

Üst – üstə

برتري ، تقدم

Üstünlük

روبنا ، ساختار همه جانبه و روبنائي اجتماع ، محل سياست گذاري و تدبير انديشي همه جانبه كشور و تشكيلات

Üstqurum

اطو

Ütü

پوشيده ، پنهان ، سرپوشيده ، رازگونه

Üstüörtülü

تب و لرز

Üşütmə

سردكننده ، سرمازا

Üşüdücü

احساس

سرما كردن

Üşümək

متأسف ، غمگين

Üzgün

سرو وضع، قيافه

Üz-göz

صورت ، چهره

Üz

روبه رو شدن

Üzləşmək

ماسك

Üzlük

پررو

Üzlü

اسفند ، اسپند

Üzərlik

اساساً ، براساس

Üzrə

حلقه ، انگشتر

Üzük

نگين انگشتري

Üzükqaşı

بودجه

Büdcə

مفصل ، زانو

Büküm

تا شده

Bükük

بستن ، تا كردن

Bükmək

لقمه ، ساندويچ ، پيچ

Bükmə -Dürmək

بلبل

Bülbül

كامل ، تمام

Bütöv

همه ، كامل ، سراسر

Bütün

چروكيده

Bürüşük

پوسيده ، كهنه

Çürük

كوتوله ، خيلي كوچك

Cürə

برابر ، مساوي ، جفت ، خيش

Cüt

آواز پرنده ، جيك جيك

Cüyültü

ديروز

Dünən

روز گذشته

Dün

مشت ، داخل سازي

Dürtmə

اردوگاه

Düşəlgə

دكمه

Düymə

صاف ، مسطح ، راست

Düz

صحيح ، درست

düzgün

تعقيب كننده

güdükçü

تعقيب ، مراقبت

Güdmə

تعقيب كردن

Güdmək

گل پروري

Gülçülük

گل فروش

Gülçü

گل ، شكوفه

Gül

خنداندن

Güldürmək

نقره

Gümüş

خورشيد

Gün

مشرق ، شرق

Günçıxan

جنوب

Güney

گرجي ، اهل گرجستان

Gürcü

چوپ پنبه

Gürdək

اعتماد كردن

Güvənmək

فصل پائيز

Güz

آئينه ، منعكس كننده

Güzgü

مرتفع ، بلند

Hündür

بطور جمعي پارس كردن ، عوعو كردن

Hürüşmək

توله سگ ، بچه سگ

Küçük

خاكستر

Kül

كوتاه

Külə

دستگاه باد سنج

Küləkölçən

هواكش

Küləklik

باد،كولاك،بوران

Külək

كرد ، اهل كردستان

Kürd

كُشتي گير

Güləşçi

كُشتي گرفتن

Güləşmək

كُشتي

Güləşmə

قهركردن

Küsmək

فوران كردن ، با سرعت و شدت بيرون زدن

Püskürmək

فتيله ، مشعل

Pülük

قُرعه

püşk

غذا ، طعام كودك

Püfə

فوت

püf

شير

Süd

سُفره

Süfrə

سگ هرزه

Sümsük

استخوان

Sümük

جارو

Süpürgə

ناپايدار

Sürəksiz

مُمتد بودن

Sürəklilik

دوام ، ادامه

Sürək

تبعيد

Sürgün

گله ، رمه ، گروه ، دسته

Sürü

ماليده شدن

Sürtülmək

صافي ، فيلتر

Süzgəc

آبكش شده

Süzülmüş

از صافي گذراندن

Süzmək

شيشه

Şüşə

شويد ، شبت

Şüyüd

مو ، زلف

Tük

حيله گري ، مكاري

Tülkülük

روباه

Tülkü

قبر ، گور

Tün

تُف كردن

Tüpürmək

تورك ، ملت تورك

Türk

دود

Tüstü

توتون

Tütün

سُرخوردن ، اسكي رفتن

Züyüldəmək

سُرخورنده

Züyüçü

سُر ، ليز

Züy

منابع :

1- فرهنگ تركي - فارسي داشقين نوشته علي حسين زاده ( داشقين ) انتشارات اختر تبريز 1386

2- فرهنگ تركي - فارسي شاهمرسي نوشته پرويز زارع شاهمرسي انتشارات اختر تبريز 1387